De toezichthouder in de UK, de FCA, heeft weer een update gepubliceerd van de stand van zaken bij de herbeoordelingen. Inmiddels is er door de banken € 2,8 miljard aan compensatie uitgekeerd aan ondernemers met een renteswap. Dat is gemiddelde schadevergoeding van € 207.000 per ondernemer.
€ 3,1 miljard
In totaal zijn 18.100 dossiers herbeoordeeld. Dat is fractioneel meer dan het aantal rentederivatendossiers in Nederland, althans volgens de opgave die de banken aan AFM hebben gedaan. Die hebben inmiddels allemaal een voorstel ontvangen van hun bank, maar dat is nog niet door iedereen geaccepteerd. Nog zo’n 1.100 dossiers moeten worden afgehandeld. Indien wordt aangenomen dat de gemiddelde compensatie voor die renteswaps net zo hoog zal zijn als het huidige gemiddelde, dan kan de totale compensatie door banken oplopen tot bijna € 3,1 miljard.
Gevolgschade
Een belangrijk aspect in het ‘redress scheme’ is dat over de compensatie bovendien een rente van 8% moet worden vergoed door de banken. Die rente is op een relatief hoog niveau vastgesteld, om daarmee ook tegemoet te komen aan de gevolgschade die veel ondernemers hebben ondervonden. Zouden zij immers deze schade ten gevolge van de renteswap niet hebben gehad, dan hadden zij dat geld op een andere manier kunnen inzetten. In Nederland is dit nog absoluut geen gebruik. Het zou goed zijn als de AFM met haar nieuwe richtlijnen voor compensatie van renteswaps deze maatregel zou overnemen.
In het geval dat een ondernemer aantoonbaar een hogere gevolgschade heeft dan die 8% vergoeding, dan kan hij daarvoor een claim indienen. Vanzelfsprekend moet die claim goed onderbouwd worden door de renteswap-bezitter. In totaal is er voor dit soort aanvullende claims, dus bovenop die 8% vergoeding, inmiddels ruim € 47 miljoen aan compensatie uitbetaald aan ondernemers.
‘Structured Collars’
De compensatie in de UK gaat veel verder dan wat Nederlandse banken tot nog toe hebben gedaan. Zo wordt bijvoorbeeld een ‘Structured Collar’ voor een bepaalde groep klanten als een té ingewikkeld product beschouwd; alle betalingen voor dat product moeten worden teruggedraaid, inclusief 8% rentevergoeding. Deze ‘Structured Collars’ zijn in Nederland ook op grote schaal verkocht, onder exotische namen als (Semi) Super Collar, Participating Cap, Zero Cost Knock In Collar of Winstdelend Renteplafond. Nederlandse banken beschouwen dit nog altijd als geschikte producten, ook voor kleine ondernemers en particuliere vastgoedbezitters.
Looptijd renteswap
Een ander voorbeeld is een situatie waarin de bank de mogelijkheid en impact van de negatieve waarde van een rentederivaat onvoldoende heeft uitgelegd aan de klant. Dat kan aanleiding zijn om een renteswap met een looptijd van 10 jaar te vervangen door een renteswap met een looptijd van 5 jaar, met als achterliggende redenering dat de klant nooit zou hebben gekozen voor een product met zo’n lange looptijd als hij juist en volledig geïnformeerd was over de mogelijke negatieve waarde. Het verschil tussen die twee scenario’s moet dan worden vergoed door de bank. Dat gaat al snel om grote bedragen.
In de UK zijn ze dus niet alleen veel verder in het proces van compensatie, maar wordt vooral ook heel concreet ingegrepen met duidelijke richtlijnen voor compensatie. Dat is een enorm verschil met de situatie die we nu in Nederland kennen. Hopelijk wordt dat gat snel kleiner als AFM binnenkort met haar plannen naar buiten komt.